سفالگری؛ هنر اصیل ایرانیان
یکی از هنرهای اصیل ایرانی هنر سفالگری است. این هنر دارای قدمت بسیاری است و عمر آن به هزاران سال میرسد. از جمله معروفترین سفالهایی که هزاران سال است مورد استفاده قرار میگیرند میتوان به کوزه و پیالههای سفالی اشاره نمود.
قبل از اینکه شیشه ساخته شود، در زمان قدیم تمامی ظروف با گل ساخته میشد. خاکی که در این صنعت استفاده میشود بیشتر خاک رس است و به دلیل آهنی که در این خاک وجود دارد میگویند استفاده از ظروف ساخته شده با خاک رس برای سلامتی بدن مناسب است.
ایرانیان نیز به مانند برخی از کشورهای دیگر صدها سال است که از این صنعت استفاده مینمایند به گونهای که برخیها معتقدند این هنر جزو هنرهای اصیل ایرانی است. مناطق بسیاری همچون همدان، یزد، آذربایجان، اصفهان، مازندران، سیستان و بلوچستان و غیره شهرهای مختلفی در کشور ایران هستند که به صنعت سفالگری در آنها پرداخته میشود.
سفالگری چیست؟
به طور کلی سفالگری به ساخت هر وسیلهای با استفاده از گل گفته میشود و ظروفی که از گل ساخته میشوند را سفال میگویند. سفالگری بیش از ده هزار سال است که در ایران قدمت دارد و قدیمیترین سفالهای نقاشی شده مربوط به کشور ایران است. گفته شده است که قدیمیترین چرخهایی که به جهت سفالگری استفاده میشده و همچنین کورههایی که جهت پخت سفال مورد استفاده قرار میگرفته است برای اولین بار در جهان در کشور ایران و در شوش کشف شده است. به همین جهت بسیاری از افراد معتقد هستند که سفالگری در ایران از صنایع اصیل ایرانی و متعلق به ایرانیان است.
در زمان گذشته مردمانی که در کوه و دشت زندگی میکردند از ظروفی به جهت نگهداری مواد غذایی خود استفاده میکردند که از جنس سفال بود. از آنجایی که گل خاصیت فرسایش و فاسد شدن را ندارد به همین جهت استفاده از اینگونه ظروف در بین بسیای از مردم مرسوم بوده و ساخت آن به روشهای مختلفی انجام میشده است.
هنر سفالگری از قدیم تا به امروز
مانند هر صنعتی دیگر که با گذشت چندین سال دچار تغییر و تحول میشود صنعت سفال نیز از گذشته تا به حال دستخوش تغییراتی بوده است.
در سالهای اولیه تولید سفال مردم تنها با استفاده از دست و بدون هیچ گونه چرخی ظروف سفالی را به روشی همچون فتیلهای میساختند و پس از گذشت چندین سال جهت ساخت سفالها از چرخهایی به جهت سفالگری استفاده شد تا بتوانند فعالیت خود را علاوه بر سرعت با دقت بیشتری نیز طراحی نمایند.
اوایل وسایل لازم تنها توسط سفال ساخته میشد اما پس از گذشت صدها سال از بدنه سفالها به جهت نگارش خط و کشیدن نقاشی نیز استفاده شد و در حال حاضر میتوان بسیاری از عتیقههای قدیمی را مشاهده نمود که بر روی کوزه و هر وسیله دیگر خطاطی و یا نقاشی خاصی کشیده شده است.
به عنوان مثال ایرانیان قدیم بر روی ظروف سفالی تصویری از حیوانات و گلها و گیاهان را میکشیدند که هنوز هم این آثار در موزهها قابل مشاهده است. به مرور زمان سطوح سفالها از حالت کدر به حالت شفاف تبدیل شد و نقوشی که بر روی آن طراحی میشد با وضوح بیشتری قابل مشاهده بودند. این شفافیت و پیشرفت در سفالگری را میتوان آغاز استفاده از چرخهای سفالگری بیان نمود که دارای نظم و دقت بیشتری نسبت به سفالهای آغازین بودهاند. طبق گفتهها اولین کشوری که از این علم و استفاده از چرخ سفالگری بهرهمند شد کشور ایران است.
سفالگری چگونه است؟
پیشتر در خصوص سفال و هنر سفالگری توضیحاتی را خدمت شما ارائه نمودیم و گفتیم که سفالگری در حال حاضر با استفاده از چرخ سفالگری انجام میشود. به طور کلی سفالگری با چرخ از ظرافت و دقت بیشتری برخوردار است. جهت سفالگری باید وسایلی را قبل از شروع به کار خود آماده نمایید که مهمترین این وسایل خاک رس است و ابزار دیگری که برای این کار استفاده میشود عبارت از سوزن و چاقوی سفالگری، کاردک، سیم جهت قطع کردن گل، اسفنج و… است.
شما در وهله اول باید گل را به خوبی ورز داده تا فرم بگیرد و سپس با استفاده از روشی که قصد سفالگری آن را دارید میتوانید شروع به سفالگری نمایید. اگر علاقهمند به انجام سفالگری در خانه هستید میتوانید آموزشهای لازم را از طریق سایتهای معتبر دریافت نموده و در خانه و با تهیه مواد مورد نیاز سفالگری را به راحتی در خانه خود امتحان نمایید.
صنایع سفالی در کجا تولید میشود؟
در هر نقطهای از جهان مناطق به خصوصی جهت سفالگری وجود دارد. به عنوان مثال سفالگری همدان یکی از مهمترین مناطق جهت سفالگری در کشور ایران است که از دیرباز این هنر در این منطقه به خصوص در قسمت لالجین وجود داشته است و هنوز هم بسیاری از سفالهای ساخته شده در کشور در این منطقه تولید میشوند.
البته در تولید وسایل سفالی در مناطق مختلف ایران برخی از مواد اولیه و طراحیها متناسب با آداب و رسوم همان خطه و برگرفته از محیط اطراف آن انجام میشود و به دلیل سبک مختلف و رنگ و لعاب متفاوتی که در هر منطقه استفاده میشود میتوان محصولات یک منطقه را با توجه به نقوشی که مربوط به یک منطقه خاص است به سادگی تشخیص داد. به عنوان مثال سفالگری اصفهان که از جمله صنایع سفالی در ایران به حساب میآید نسبت به مناطق دیگر متفاوت خواهد بود.
فروش کالای سفالی آنلاین
در حال حاضر فروش هدیه سفالی یکی از راههای خرید و فروش ظروف سفالی است که مورد توجه تمامی افراد قرار گرفته است. سفالهایی که در حال حاضر در طرح و مدلهای مختلفی تهیه میشوند قابل استفاده در محیط منزل، محل کار و غیره هستند. در چندین سال گذشته جهت خرید سفال حتما باید به مکانهای ساخت سفال در شهر مورد نظر مراجعه میشد تا بتوان سفال را در شهر مربوطه خریداری نمود اما خوشبختانه با پیشرفت روزافزون و فراگیر شدن خریدهای اینترنتی در حال حاضر میتوان ظروف سفالی را در طرحها و مدلهای مختلف با استفاده از سایتهای آنلاین خریداری نمود.
در آغاز این مطلب گفته شد که سفال هنر اصیل ایرانی است و به همین جهت هنر سفال با دست از جمله زیباترین هنرهای موجود در کشور ایران است. در حال حاضر علاقهمندان بسیاری به صنعت سفالگری روی آوردهاند به طوری که هنر سفالگری به دلیل محبوبیتی که داشته است وارد رشتههای تحصیلی شده است و سالانه علاقهمندان بسیاری به جهت فراگیری این هنر زیبا، رشته سفالگری را برای تحصیل خود انتخاب مینمایند.
